Tüp bebek uygulamaları dışında yumurtayla spermin ilk karşılaştığı ve döllenmenin gerçekleştiği yer kadının fallop tüpleridir. Daha sonraki günlerde embriyo gelişimine devam ederken rahim içine hareket eder ve orada tutunarak büyümeye devam eder. Bu hareketin olmaması durumundaysa çoğunlukla tüplerde, daha az sıklıkla da yumurtalık, karın boşluğu, rahim ağzı kanalı gibi gebeliğin gelişimine uygun olmayan ortamlara tutunma olabilir. Buradaki sorun bu alanlarda gelişmeye başlayan gebelikler büyüdükçe bulunduğu dokuyu yırtarak ciddi kanamalara yol açabilir. Dış gebeliklerin canlı doğumla sonuçlanma ihtimali yoktur.
Dış Gebelik Riskini Artıran Nedenler
Tüplerin iltihabi hastalıkla hasar görmesi durumunda dış gebelik riski çok artar. Cinsel yolla bulaşan gonore, klamidya gibi hastalıkların doğru tedavi edilmemeleri durumunda tüplerde tek ya da çift taraflı hasarlar olabilir. Tüplerin tam tıkanması durumunda kısırlık sorunu ortaya çıkarken kısmi hasar alması durumun da döllenen embriyonun rahime taşınamamasından dolayı dış gebelik oluşur. Sadece enfeksiyonlar değil alt karın bölgesine yapılmış ameliyatlardan (yumurtalık kistleri, barsak ameliyatları, abse vs) dolayı tüplerin hasar görmesi veya yapışması da benzer riskleri ortaya çıkartır. Yani çocukluk çağında geç müdahale edilen bir apandisit yıllar sonra kadının anne olmasının önünde bir engel olarak karşımıza çıkabilir. Endometriozis hastalığı da gebe tüplerde yapışıklığa neden olarak dış gebelik riskini arttırabilir. Daha önce dış gebelik yaşamış bir kadının tekrar dış gebelik yaşama riski de normale göre artmaktadır. Doğum kontrol yöntemlerinin başarısız olduğu durumlarda da dış gebelik görülebilir ki bunlar; spiralle gebelikler, sadece progesteron içerikli doğum kontrol hapları, tüplerin bağlanmasındaki cerrahi hatalar olarak sıralanabilir. Tüp bebek tedavilerinde de rahim içine transfer edilen embriyoların sağlıksız tüplere doğru hareket etmesi ile dış gebelik olasılığının olması ilginç bir durumdur.
Dış Gebelik Tanısı Nasıl Konur?
Dış gebelik tanısı için adet gecikmesi ve gebelik testi (BHCG) pozitifliği şarttır. BHCG değerlerinde gün aşırı takiplerde istenilen seviyelerde artışın olmaması, vajinal kanama, şiddetli karın ağrısı, ultrason muayenesinde rahim içinde gebelik kesesinin görünmemesi ya da başka alanlarda gebeliğin görülmesi, şok tablosuna kadar varan geniş yelpazede dış gebelik bulgu verebilir. Geçmişte anne hayatını tehdit eden kanamalara sık rastlanırken günümüzde ihmal edilen bir durum yok ise çok erken dönemde kolaylıkla tanınmakta ve tedavisi sağlanmaktadır.
Dış gebeliklerin tedavisinde gebeliğin boyutuna ve kadının genel durumuna göre yol alınır. İlaç tedavileri daha erken dönem gebeliklerinde işe yararken karın içi kanamaların olduğu durumlarda ya da kalp atımı başlamış dış gebelik durumlarında ameliyat doğru bir seçenektir.
Tedavisi Mümkün mü?
Ameliyat olarak günümüzde laparoskopi denilen kapalı ameliyatlar çok sık yapılmaktadır. Bu ameliyat ile hastanın diğer organlarına zarar vermeksizin, ilerideki doğurganlığını koruyarak ameliyat tamamlanmakta ve hızlı bir iyileşme sağlanmaktadır.
Dış gebelik için en önemli bilgi durumdan şüphe etmek, doktora başvurmak ve doğru tanı ile gecikmeden tedavinin sağlanmasıdır.
